1. Tổng quan về thuế trực thu
Khái niệm thuế trực thu là gì?
Thuế trực thu (Direct tax) là loại thuế thu trực tiếp vào khoản thu nhập, lợi ích thu được của các tổ chức kinh tế hoặc cá nhân. Thuế trực thu là loại thuế mà người, hoạt động, tài sản chịu thuế và nộp thuế là một.
Thuế trực thu có ý nghĩa giúp:
- Tăng nguồn thu ngân sách dự trữ của Nhà nước.
- Cân bằng, điều tiết thu nhập của xã hội.
Ví dụ: Thuế trực thu là thuế thu nhập cá nhân đối với tiền công, tiền lương và do người lao động thực hiện nộp thuế. Ngoài ra thuế trực thu còn bao gồm thuế TNDN, thuế bảo vệ môi trường, thuế nhà đất,…
2. Thuế trực thu khác gì thuế gián thu?
Thuế trực thu và thuế gián thu là hai khái niệm khác nhau và dễ gây nhầm lẫn.
Thuế gián thu là thuế thu đối với người tiêu dùng thông qua việc nộp thuế của người sản xuất, kinh doanh.
| Tiêu chí | Thuế trực thu | Thuế gián thu |
| Đối tượng chịu thuế | Người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế | Không đồng nhất hai đối tượng chịu thuế và nộp thuế với nhau. |
| Mức độ tác động đến giá cả thị trường | Ít tác động | Tác động trực tiếp đến giá cả thị trường |
| Mức độ quản lý | Khó quản lý do phải dựa trên kết quả hoạt động kinh doanh | Dễ quản lý và thu thuế hơn do được cấu thành giá bán hàng hóa, dịch vụ |
| Cách điều tiết | Điều tiết trực tiếp vào thu nhập của người nộp thuế | Điều tiết gián tiếp thông qua hàng hóa, dịch vụ |
3. Đặc điểm của thuế trực thu
Để có thể nhận diện được được sắc thuế cũng như phân biệt đối với các loại thuế thuộc thuế gián thu, thuế trực thu cần phải có những đặc điểm nhận diện sau:
- Người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế. Đây là đặc điểm được xác định dựa trên định nghĩa của thuế trực thu.
- Thông thường, thuế trực thu sẽ đánh vào thu nhập, tài sản của người nộp thuế.
- Đảm bảo được tính công bằng, điều tiết thu nhập thặng dư của người nộp thuế.
- Thuế trực thu thường gây ra phản ứng về thuế do không có sự chuyển dịch về thuế. Nhất là đối với thuế thu nhập cá nhân, số tiền thuế trực thu phải nộp sẽ phụ thuộc vào biểu thuế lũy tiến của đối tượng cần nộp thuế
4. Các loại thuế trực thu hiện hành
Thuế trực thu bao gồm hai loại thuế phổ biến là thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp, cụ thể được liệt kê dưới đây.
4.1 Thuế thu nhập cá nhân
Thuế thu nhập cá nhân là số tiền thuế mà người có thu nhập tính thuế cần phải nộp vào ngân sách nhà nước. Thuế thu nhập cá nhân được tính từ khoản thu nhập đến từ tiền lương, tiền công hoặc các nguồn thu nhập khác theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Những nguồn thu nhập chịu thuế đối với người nộp thuế được quy định trong nội dung thuộc Luật thu nhập cá nhân vào 2007 bao gồm:
- Thu nhập từ tiền công, tiền lương hoặc các nguồn thu nhập khác có tính chất tương tự thu nhập tiền lương, tiền công (đối với người lao động không có người phụ thuộc thì khi đạt thu nhập từ 11 triệu trở lên sẽ thực hiện nghĩa vụ đóng thuế, khoản thu nhập này đã trừ các khoản tự nguyện khác).
- Thu nhập đến từ hoạt động kinh doanh, cho thuê tổ chức kinh tế thuê tài sản.
- Thu nhập đến từ hoạt động đầu tư vốn.
- Thu nhập từ việc chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng quyền thương mại, chuyển nhượng bản quyền.
- Thu nhập từ việc trúng giải thưởng.
- Thu nhập từ hoạt động nhận quyền thừa kế, nhận quà tặng.
4.2 Thuế thu nhập doanh nghiệp
Thuế trực thu của doanh nghiệp được tính trên cơ sở thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế và thuế suất. Để có thể xác định được số thuế thu nhập mà doanh nghiệp cần phải nộp thì người nộp thuế cần xác định được số thuế trong kỳ và thuế suất. Mức thuế suất đối với thu nhập thông thường của một doanh nghiệp là 20% trừ một số ngành áp dụng mức thuế suất ưu đãi hoặc một số nhóm ngành chịu mức thuế suất cao.
5. Giải đáp một số thắc mắc về thuế trực thu
– Mức thuế trực thu cần phải đóng là bao nhiêu?
Thuế trực thu được hiểu là loại thuế đánh vào thu nhập, lợi nhuận của cá nhân, tổ chức có doanh thu từ hoạt động kinh doanh, do đó thu nhập càng cao thì mức thuế đóng sẽ càng lớn.
– Đối tượng chịu thuế trực thu là ai?
Đối tượng chịu thuế trực thu đó chính là người chịu thuế và đồng thời cũng là người nộp thuế.
– Thuế môn bài là thuế trực thu hay thuế gián thu?
Thuế môn bài hay còn gọi là lệ phí môn bài được xác định là loại thuế thuộc thuế trực thu do cá nhân, tổ chức kinh tế thực hiện nghĩa vụ đóng lệ phí hàng năm dựa trên vốn đầu tư hoặc vốn điều lệ.
